Eugenika (z gr. eugenes - dobrze urodzony) - czyli nauka o wyeliminowaniu ze społeczeństwa elementów niepożądanych, w celu ulepszenia ludzkości - tak bym ją krótko określił.
Inaczej zwana czasem "naukowym rasizmem" - nauka, mówiąca o tym, że złe i dobre cechy ludzkie - jak skłonność do przemocy czy zamiłowanie do poezji - dziedziczą się w sposób genetyczny. I tak - syn mordercy - będzie miał skłonności do mordowania, córka poetki - do pisania wierszy. Eugenika uważa* - na podstawie takich to a takich badań (najczęściej były to testy IQ) - np., że rasa czarna jest głupsza od białej. Naziści stosowali eugenikę przy swych badaniach nad żydami i umysłowo chorymi - i służyła im ona za podstawę do wprowadzenia w roku 1934 ustawy o sterylizacji (do wybuchu II WÂŚ wysterylizowano w Niemczech około 370 tys. ludzi) i w roku 1935 - Ustaw Norymberskich.
W USA eugenika była chyba najbardziej rozpowszechniona. Powstało nawet Biuro Zbierania Materiału Eugenicznego (Eugenics Record Office), a amerykański Sąd Najwyższy stwierdził w sprawie Carrie Buck (umysłowo chorej, której matka - także była umysłowo upośledzona, a córka - Vivien - nie - które to kobiety badało powyżej wymienione biuro), że przymus sterylizacyjny nie koliduje z amerykańską konstytucją. Na skutek tego orzeczenia w ponad 30 stanach USA zalegalizowano sterylizację. Do 1939 roku wykonano ponad 31 tys. takich zabiegów.
Eugenika miała swój rozkwit także w międzywojennej Polsce - w roku 1922 roku założono w Polsce Polskie Towarzystwo Eugeniczne (PTE), do którego należeli m.in. ówcześni ministrowie zdrowia publicznego - Witold Chodźko i Tomasz Janiszewski. Tuż przed wybuchem II WÂŚ PTE było jednym z najliczniejszych polskich stowarzyszeń naukowych, liczącym 10 tys. członków.
"Twórcą" eugeniki jest Francis Galton** - kuzyn Karola Darwina, który w swej pracy "Dziedziczny geniusz" - wysnuł tezę, opierając się na badaniach genealogicznych, że najprostszą drogą do wyeliminowania ze społeczeństwa takich dewiacji jak alkoholizm, samobójstwa, niedorozwój umysłowy, czy wrodzone kalectwo - jest naukowa hodowla człowieka - tj. usuwanie z niego "jednostek zdegenerowanych", lub - uniemożliwianie im rozrodu.
Zwolennikami eugeniki byli m.in. Winston Chruchill, Beatrice Webb, Aldous Huxley czy Margaret Sanger.
Warto dodać, że amerykański biolog - Henry Laughlin - który odpowiadał za wdrożenie programów sterylizacyjnych w USA - zmarł jako epileptyk, a córka umysłowo chorej Carrie Buck (której sprawa rozpoczęła sterylizację w USA) - Vivien - była znakomitą uczennicą i nie przejawiała jakichkolwiek oznak upośledzenia umysłowego.
[Napisane na podstawie artykułu Magdaleny Gawin - "Testy IQ w służbie rasy doskonałej", wyd. specjalne "Wiedza i życie" - nr 2/2009.]
*A raczej uważała, bo prawdziwy rozkwit przeżywała w latach m/w od 1930 - do końca II WÂŚ - kiedy to wykładano ją nawet na uniwersytetach (w tym - na Jagiellońskim). Dzisiaj rzadko się o niej mówi.
**Odkrywca identyfikacji osób za pomocą odcisków linii papilarnych.
-----------------
Może ciut długi ten mój wywód z artykułu, ale kto ciekawy ten przeczyta.
Co o tym sądzicie? Jakie jest wasze zdanie na temat eugeniki?
